Mô hình Just in Time (JIT)

Khái Niệm Just In Time (JIT)

Just in time nghĩa là sản xuất “đúng sản phẩm với đúng số lượng tại đúng nơi vào đúng thời điểm” nhằm mục tiêu “tồn kho bằng không, thời gian chờ đợi bằng không, chi phí phát sinh bằng không”.

Nguyên Lý Hoạt Động Của JIT

Mô hình JIT hoạt động dựa trên nguyên lý cung ứng vật liệu hoặc linh kiện “vừa đúng” khi cần thiết, không sờ trường tích trữ nguyên liệu hoặc sản phẩm dử phòng.

Hiểu đơn giản, nghĩa là sẽ không có không có hạng mục nào rơi vào tình trạng tồn kho không cần thiết, để không, chờ xử lý, không có nhân công,….

Các nguyên lý chính bao gồm:

• Sản xuất đúng nhu cầu: Quy trình sản xuất bắt đầu chỉ khi nhận được đơn hàng từ khách hàng. Như vậy, không có tình trạng sản xuất thừa.
• Cấp nguyên vật liệu khi cần thiết: Các nguyên vật liệu được giao đúng lúc cần để tránh lưu kho lâu dài.
• Giảm thiểu lãng phí: Loại bỏ các lãng phí trong quy trình như thời gian chờ, nguyên vật liệu thừa, và sản phẩm lỗi.

Lợi Ích Của JIT

Giảm chi phí tổng quát

• JIT giúp doanh nghiệp giảm chi phí lưu kho, nguyên vật liệu dư thừa, và chi phí bảo quản.
• Chi phí liên quan đến khâu quản lý tồn kho được tối giản.

Tăng cường hiệu suất

• Giảm thiểu thời gian chờ trong quy trình sản xuất.
• Nâng cao khả năng đáp ứng nhanh với nhu cầu khách hàng.

Nâng cao chất lượng sản phẩm

• Việc giảm quy mô sản xuất cho phép giảm lỗi.
• Dễ phát hiện lỗi trong quy trình và khắc phục kịp thời.

Thích nghi linh hoạt:

• Quy trình JIT giúp doanh nghiệp nhanh chóng thay đổi để đáp ứng các xu hướng thị trường.

Hạn Chế Của JIT

• Phụ thuộc vào nhà cung cấp: Mô hình JIT yêu cầu nhà cung cấp giao hàng đúng hạn và chất lượng cao. Sự trễ trễ hay giao hàng lỗi có thể gây đứt gãy chuỗi cung ứng.
• Rủi ro từ biến động: Các yếu tố ngoại lực như đình công, thiên tai hoặc biến động giá nguyên liệu đều ảnh hưởng nặng nền.
• Không phù hợp với nhu cầu biến đổi: Trong trường hợp nhu cầu không đều, JIT có thể gây ra tình trạng không đáp ứng đủ nhu cầu.
• Chi phí giao hàng cao: Việc giao nguyên liệu thường xuyên và số lượng nhỏ làm tăng chi phí giao hàng.

Công cụ hỗ trợ triển khai Just in Time

Cùng với công nghệ thông tin hiện đại, Thẻ báo (Kanban) là phương pháp hỗ trợ hữu hiệu. Kanban là hệ thống quản lí thông tin kiểm soát số lượng linh kiện trong từng qui trình sản xuất. Mỗi Kanban được gắn vào hộp linh kiện khi chuyển qua từng công đoạn lắp ráp. Công nhân ở công đoạn nhận linh kiện từ công đoạn trước phải để lại 1 Kanban đánh dấu việc chuyển giao số lượng linh kiện. Linh kiện qua hết các công đoạn trong dây chuyền lắp ráp, Kanban đã được điền đầy đủ các thông tin theo yêu cầu và gửi ngược lại vừa để lưu công việc đã hoàn tất, vừa để yêu cầu cung ứng linh kiện tiếp theo.

Kanban được áp dụng theo 2 hình thức

• Thẻ rút (Withdrawal Kanban): chi tiết chủng loại, số lượng linh kiện qui trình sau nhận từ qui trình trước.
• Thẻ đặt (Production – Ordering): chi tiết chủng loại, số lượng linh kiện qui trình sau phải thực hiện.

Toyota đã cắt giảm 80 % lượng hàng tồn kho bằng cách chuyển từ hệ thống “Đẩy” sang hệ thống “Kéo” trên cơ sở áp dụng Thẻ báo – Kanban.

Ứng Dụng Thực Tế

• Ngành ô tô: Toyota là hãng ô tô đầu tiên áp dụng JIT, tăng hiệu quả sản xuất và giảm chi phí nguyên liệu.
• Ngành bán lẻ: Walmart đã áp dụng JIT để giảm tối đa tồn kho trong khi đáp ứng đầy đủ nhu cầu khách hàng.
• Ngành điện tử: Apple áp dụng JIT trong chuỗi cung ứng linh kiện cho iPhone và MacBook, đảm bảo giao hàng đúng hạn mà không cần kho lưu trữ lớn.