Tìm hiểu về Incoterms trong hoạt động mua hàng

Trong thương mại quốc tế, việc xác định rõ ràng các điều kiện giao hàng giữa người mua và người bán là cực kỳ quan trọng. Điều này không chỉ giúp tránh tranh chấp mà còn đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả trong các giao dịch xuyên biên giới. Incoterms (International Commercial Terms) – các điều kiện thương mại quốc tế – được thiết lập để định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên liên quan trong việc giao hàng. Được quản lý và cập nhật bởi Phòng Thương mại Quốc tế (ICC), Incoterms đã trở thành một công cụ không thể thiếu trong thương mại quốc tế.

Khái niệm về Incoterms

Incoterms là các điều khoản tiêu chuẩn được sử dụng trong hợp đồng mua bán quốc tế để xác định trách nhiệm của người bán và người mua trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ điểm xuất khẩu đến điểm nhập khẩu. Các điều khoản này xác định rõ ràng:

Người nào chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm.

Người nào chịu rủi ro trong suốt quá trình vận chuyển.

Khi nào quyền sở hữu hàng hóa chuyển từ người bán sang người mua.

Các thủ tục hải quan cần thiết.

Incoterms không phải là luật mà là một tập hợp các quy định chuẩn mà các bên trong giao dịch có thể tham khảo và lựa chọn để hợp đồng của mình trở nên rõ ràng hơn. Các điều kiện này không bao gồm các quy định về việc trả tiền thuế nhập khẩu hay thuế giá trị gia tăng (VAT), cũng như không điều chỉnh các vấn đề tài chính khác.

Lịch sử phát triển của Incoterms

Incoterms được Phòng Thương mại Quốc tế (ICC) lần đầu tiên công nhận và công bố vào năm 1936. Ban đầu, Incoterms được xây dựng với mục đích giải quyết sự không thống nhất trong các điều khoản hợp đồng mua bán quốc tế, vốn thường dẫn đến tranh chấp giữa các đối tác thương mại. Sau mỗi lần cập nhật, ICC đã bổ sung các điều khoản mới để đáp ứng sự phát triển của ngành vận tải, cũng như các thay đổi trong quy định về thương mại quốc tế.

Đến nay, phiên bản mới nhất của Incoterms là Incoterms 2020, được công nhận và áp dụng từ ngày 1 tháng 1 năm 2020. Phiên bản này tiếp tục đưa ra những điều khoản và hướng dẫn rõ ràng hơn về quyền và nghĩa vụ của người bán và người mua trong giao dịch quốc tế.

Các nhóm Incoterms

Incoterms 2020 chia các điều kiện giao hàng thành 11 nhóm chính, mỗi nhóm có đặc điểm riêng về mức độ trách nhiệm của người bán và người mua. Các điều kiện này có thể được chia thành 2 nhóm chính:

Các điều kiện giao hàng có sự tham gia của người bán trong việc vận chuyển hàng hóa

EXW (Ex Works): Người bán giao hàng cho người mua tại cơ sở của mình hoặc địa điểm chỉ định (ví dụ: nhà máy, kho bãi). Người mua sẽ chịu mọi chi phí và rủi ro từ điểm giao hàng đó cho đến đích đến cuối cùng.

FCA (Free Carrier): Người bán giao hàng cho người vận chuyển do người mua chỉ định tại một địa điểm đã thỏa thuận. Người bán sẽ chịu chi phí và rủi ro cho đến khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển.

CPT (Carriage Paid To): Người bán trả chi phí vận chuyển cho đến điểm đích đã thỏa thuận. Tuy nhiên, rủi ro vẫn chuyển cho người mua khi hàng hóa được giao cho người vận chuyển.

CIP (Carriage and Insurance Paid To): Tương tự như CPT, nhưng người bán còn phải mua bảo hiểm cho hàng hóa trong suốt hành trình vận chuyển.

DAP (Delivered at Place): Người bán chịu mọi chi phí và rủi ro cho đến khi hàng hóa được giao tại địa điểm người mua chỉ định.

DPU (Delivered at Place Unloaded): Người bán chịu trách nhiệm vận chuyển hàng hóa và dỡ hàng tại nơi người mua chỉ định. Đây là một thay đổi so với phiên bản trước (DAP), vì người bán cần chịu trách nhiệm dỡ hàng.

DDP (Delivered Duty Paid): Người bán chịu toàn bộ chi phí và rủi ro, bao gồm cả thuế và thủ tục hải quan, cho đến khi hàng hóa được giao tại nơi người mua chỉ định.

Các điều kiện giao hàng có sự tham gia của người bán trong việc giao hàng và vận chuyển

FAS (Free Alongside Ship): Người bán giao hàng tại bến cảng, bên cạnh tàu mà người mua chỉ định. Người bán chịu chi phí vận chuyển đến bến cảng, nhưng người mua sẽ chịu trách nhiệm từ đó trở đi.

FOB (Free on Board): Người bán giao hàng trên tàu do người mua chỉ định tại cảng xuất phát. Người bán chịu chi phí và rủi ro cho đến khi hàng hóa được chuyển lên tàu.

CFR (Cost and Freight): Người bán chịu chi phí vận chuyển cho đến cảng đích, nhưng rủi ro chuyển giao cho người mua khi hàng hóa được giao lên tàu.

CIF (Cost, Insurance and Freight): Người bán chịu chi phí vận chuyển và bảo hiểm cho đến khi hàng hóa đến cảng đích. Tuy nhiên, rủi ro vẫn chuyển giao cho người mua khi hàng được giao lên tàu.

Ứng dụng và lợi ích của Incoterms

Incoterms đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự rõ ràng và minh bạch trong giao dịch quốc tế. Lợi ích của việc sử dụng Incoterms bao gồm:

Giảm thiểu tranh chấp: Các điều kiện rõ ràng giúp giảm thiểu sự mơ hồ trong hợp đồng, từ đó giảm bớt nguy cơ xảy ra tranh chấp giữa người mua và người bán.

Tiết kiệm thời gian và chi phí: Các điều khoản Incoterms giúp các bên dễ dàng xác định trách nhiệm của mình, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc xử lý hợp đồng.

Tính linh hoạt: Incoterms cho phép các bên linh hoạt trong việc chọn lựa các điều kiện giao hàng phù hợp với nhu cầu và tình hình cụ thể của mình.